Hoshin Kanri; bir organizasyonun günlük faaliyetlerini stratejik hedefleri ile uyumlu hale getirmeye yönelik süreç odaklı sistematik bir yaklaşımdır. Hoshin, Japonca’dan gelen bir kelime olup “yön, istikamet” anlamlarına gelmektedir. Kanri de, yine Japonca’dan gelen bir kelime olup “yayılım, dağıtım, planlama” anlamlarına gelmektedir.
Hoshin Kanri de yönetim bilimlerinde “politikaların yayılımı” anlamı taşır.
Vizyon odaklı ve çalışanların katılımı ile uygulanan bu bilimsel yaklaşım, organizasyonun rekabet koşullarına hızlı ayak uydurma ve hayatta kalması için, uygun ve özgün bir planlama metodu sunmaktadır. Şirket liderlerinin ve/ya sahiplerinin mutlaka öğrenmesi ve uygulaması gereken bir metodolojidir.
Hoshin Kanri temel konsepti, dengelenmiş hedeflerle yönetim tekniğinden gelmektedir. Aradaki temel fark, klasik hedeflerle yönetim bireysel insiyatifler ve sonuç odaklı iken, Hoshin Kanri yaklaşımının şirket vizyon ve hedefleri ile hizalı olması ve süreç odaklı olmasıdır.
Esnek bir uygulama olan Hoshin Kanri planlarından hiçbiri, bir kez yapılamaz. Değişen farklı koşullar ve gereksinimler söz konusu olduğundan, planlar da esnek ve dinamik olması gerekmektedir. Planlama aşamasında sürekli gelişme amaçlanmaktadır.
Temel konseptleri MBO (management by objectives) ve Edward Deming’in PUKÖ döngüsünden gelse de Hoshin Kanri yaklaşımı ile klasik yaklaşım arasında farklar bulunmaktadır. Bunlar;
* Klasik hedeflerle yönetim yaklaşımı, kısa vadeli olup, vizyon ile bağlantı amacı gütmez ya da vizyon ile bağlantısı zayıf iken, Hoshin Kanri yaklaşımı uzun vadelidir ve güçlü bir vizyon ile bağlantı vardır.
* Klasik yaklaşım, performansın sonuç odaklı değerlendirildiğine inanırken, Hoshin Kanri yaklaşımı süreç ve sonuçla ilgilenir, bunun yanında insan gelişimini de gözetir.
* Klasik yaklaşımda, yukarı seviyeden sadece yön verilir ve geri bildirim alma yönü zayıftır, tek yönlü bilgi akışı vardır. Hoshin Kanri yaklaşımında ise, yukarıdan aşağı yön verilir, aşağıdan yukarı da geri bildirim vardır, yani çift yönlü bilgi akışı esastır. Aynı zamanda yatayda hizalanma ve uzlaşma Hoshin Kanriyi, klasik yaklaşımdan ayıran özelliklerdendir.
* Klasik yaklaşımda direktifler ön planla iken, Hoshin Kanri yaklaşımı katılımla yürür.
* Klasik yaklaşımda otorite esas iken, Hoshin Kanri yaklaşımında sorumluluk esastır.
X MATRİS
X-Matris, organizasyonun iyileştirilmesinde kullanılan ve genellikle A3 boyutunda tek bir kağıda, Vizyon, Misyon, Amaçlar, Stratejiler, Taktikler, Performans Göstergeleri ve Kaynakların hizalanmasını görselleştiren bir şablondur. Metodoloji uygulama da etkili bir yöntemdir, çünkü liderlerin, önemli faydalara katkıda bulunabilecek günlük iyileştirmeleri gözden kaçırmadan, oyunu değiştirecek uzun vadeli hedeflere göz kulak olmalarını sağlar. Matrisin düzeni, vizyondan başlayarak taktiklere kadar, arasındaki ilişkileri tanımlamaya yardımcı olur ve bu taktiklerin nasıl ölçüleceği, bunun yanında hangi departmanlarla ortak hedefleme tanımlanacağı hususlarını da belirlememizi sağlar.
Matrisin uygulamalı gösteriminde, güncel bir konu olan salgınla mücadelede strateji ve taktikleri ele almak istedik. Bu sebeple sağlık bakanlığına ait siteden vizyon, misyon, amaçları direkt olarak X matrise alıntı yaparak yerleştirdikten sonra; strateji, taktik,hedef ve kaynakları kendimizde özgü yorumlarla yazmaya çalıştık. Senaryomuz da şöyle;"Yıl başında stratejilerimizi güncellemiş olsaydık, salgını da göz önüne alarak nasıl bir kurgulama ve hizalama yapardık ve aktivitelerimizin etkinliğini nasıl ölçerdik".
Stratejiden başlayarak, çalışmanın sonuna kadar özgün tanımlamalar kullanılmış olup, şimdiki alınan önlemlerle bezerlik içeren durumlar da tabiki vardır. Bu çalışmada vurgulamaya çalıştığımız, vizyondan başlayarak taktiklere kadar uzanan faaliyetlerin ilişkisini göstermek, performansın nasıl ölçüleceğini tanımlamak ve hangi departmanlarla ortak hedefleme yapılacağının ve ilişkilerinin gösterilmesidir. Kısacası X matris metodunun mantığını göstermektir. Amacımız, seçtiğimiz konu da güncel olduğu için, sizleri de sıkmadan bu metodu aktarabilmektir.
(Uygulamada değerli katkılarından dolayı Yalın Enstitü Danışmanı Can Yükselen'e teşekkür ederiz.)
Örnek X Matris Uygulaması
Comments